فولاد کربنی (carbon steel) قدیمی ترین نوع فولاد است که امروزه نقشی اساسی در صنعت دارد. این فولاد را با نام فولادهای ساده کربنی (plain carbon steel) نیز می شناسند. در این محتوا سعی می کنیم شما را با فولادهای کربنی بیشتر آشنا کنیم و انواع آن، گریدها، ترکیبات و کاربردهای فولاد کربنی را شرح دهیم. قبل از اینکه به ادامه محتوا بپردازیم، باید بگوییم که شما می توانید برای مشاهده فهرست فولاد آلیاژی روی این لینک کلید کنید. پس تا انتها همراه ما باشید.
فولاد های کربنی تعریف مشخصی دارد. بر اساس تعریف انجمن آهن و فولاد آمریکا (AISI) برای قرار دادن یک فولاد در این دسته سه شرط لازم است:
اساسی ترین عنصر آلیاژی فولادهای کربن است که تاثیر زیادی بر خواص فولاد مانند سختی، مقاومت، دوام و جوش پذیری دارد. هرچه میزان کربن بیشتر باشد فولاد سخت تر است و انعطاف پذیری کمتری دارد. درصد وزنی کربن فولادهای کربنی بین 0.05 تا 2.1 درصد است. در این حالت شکنندگی بیشتر می شود. این نوع از فولادها بیشتر مواقع در حالت آنیل و یا نرمالیزه مورد استفاده قرار می گیرند.
براساس تعریف فوق به غیر از آهن و کربن ما عناصری داریم که می توانند بر ساختار فولاد اثر بگذارند.
فولادهای کربنی را به دو صورت، بر اساس مقدار کربن به سه دسته فولاد کمکربن (Low Carbon Steel)، فولاد کربنمتوسط (Medium Carbon Steel) و فولاد پرکربن (High Carbon Steel) تقسیم می کنند. در ادامه هر یک را بررسی و کاربرد آنها در صنعت را بیان می کنیم.
این فولاد حدودا 0.3 درصد کربن دارد البته این میزان میتواند کمتر باشد. هر چه کربن کمتر باشد نرمی و جوش پذیری بیشتر است و قابلیت ماشینکاری و لحیم پذیری بالایی دارد. معمولا این فولادها قبل از استفاده تحت فرایند ها (عملیات های) حرارتی قرار نمی گیرند.
از این فولادها در ساخت اجزای مختلف ساختمانی، ظروف، جعبه ها، ماشین آلات کشاورزی، لوله فولادی، نوار فولادی، و ورق فولادی نوردی استفاده می شود. از ورق های فولادی ساخته شده از فولاد کم کربن، در ساخت روکش موتور و کابین خودرو استفاده می شود.
اگر فولاد دارای حدودا 0.3 تا 0.60 درصد کربن باشد جز دسته فولادهای کربن متوسط قرار می گیرد. این نوع از فولاد برای ساخت قطعات متحرک با استحکام بالا بسیار مناسب اند. از این رو، از آنها در میل لنگ خودرو، چرخ دنده، کمپرسورها و پیستونها، غلتکها، ابزارهای نیمکت انواع پنجره و … استفاده می شود.
کربن موجود در فولاد پر کربن بیشتر از 0.6 درصد است. این فولاد سخت و با کیفیت است و مقاومت سایشی بالایی دارد. از این فولادها در ساخت فنرها، تیغه ها، در صنایع خودروسازی و کشاورزی و ابزارآلات استفاده می شود.
گریدهای فولاد کربنی شامل موارد زیر می شوند:
فولاد 1165 | فولاد a105 |
فولاد 1181 | فولاد a106 |
فولاد 1191 (9095I) | فولاد st37 |
فولاد 1213 | فولاد st44- 0044 |
فولاد 1221 | فولاد st52- 0045 |
برخی از پرکاربردترین گریدهای این دسته را در این قسمت به صورت خلاصه معرفی می کنیم.
فولاد 1.1151 یا فولاد CK22 را می توان در دسته فولاد کربنی است. این فولاد استحکام متوسط و قابلیت ماشین کاری، آهنگری، مقاومت سایشی و جوشکاری بالایی دارد. از این رو، از آن برای تولید تجهیزات و ابزارآلاتی که به سختی پایینی نیاز دارند استفاده می شود.
فولاد 1.1165 شکل پذیری مناسب و سختی پذیری متوسطی دارد. همچنین، چقرمگی، انعطاف پذیری و مقاومت سایشی بالایی دارد. از آن برای تولید اجزاء ماشين آلات براي مهندسي مكانيك عمومي و قطعات خودرو استفاده می شود.
فولاد 1.1181 دسته ای از فولادهای کربنی است که در دسته فولادهای آلیاژی قرار دارد. از ویژگی های این فولاد می توان به ماشین کاری و شکل پذیری بالا و سختی پذیری متوسط اشاره کرد. کاربرد فولاد 1181 در ساخت قطعات موتور و اجزاء سازه ای در صنعت ماشین سازی است.
فولاد 1.1191 یا فولاد ck45 دسته ای از فولادهای کربنی است. ویژگی های این فولاد شامل استحکام و مقاومت در برابر ضربه خوب و مقاومت در برابر اصطکاک بالا می باشد. فولاد 1191 در ساخت ابزارات کشاورزی و همچنین صنایع خودرو سازی و غلتک های صنعتی کاربرد دارد.
از دیگر زیرمجموعه های فولاد کربنی فولاد 1.1203 است. این فولاد به خوبی ماشینکاری و جوشکاری می شود و به کاربرد فراوانی در صنایع نظامی، نساجی، ساختمانی، لوازم خانگی، کشاورزی، و خودروسازی دارد.
فولاد 1.1213 استحکام و سختی پذیری خوبی و مقاومت سایشی مناسب از خصوصیات این فولاد است. از این فولاد برای ساخت پيچ هاي پيستون، شافت هاي دندانه دار، چرخ دنده، ميل بادامك و … استفاده می شود.
فولاد 1.1221 دسته ای از فولادهای کربنی است که در دسته فولادهای آلیاژی جای می گیرد. ویژگی های بارز این فولاد کربن شامل سختی و استحکام پذیری بالا می باشد. از این فولاد در ساخت میل لنگ ها، چرخ دنده ها، پیسوله ها و مهره ها استفاده می شود.
فولاد a105 یکی از متداول ترین گریدهای فولاد کربنی است که با نام SA-105 نیز شناخته می شود. این فولاد در برابر محیط های خورنده مقاومت بالایی دارد و در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و صنایع وابسته به انرژی و دریا کاربرد فراوانی دارد.
فولاد a106 استحکام و مقاومت استثنایی دارد و به راحتی فشار و حرارت بالای لازم برای حمل گازها و مایعات دمای بالا تحمل می کند. از این فولاد کربنی لوله های فولادی بدون درز را می سازند. از این فولاد نیز در صنایع وابسته به نفت و گاز، پتروشیمی، انرژی و صنایع دریایی استفاده می شود.
قیمت فولادهای کربنی بر اساس نوع، سطح مقطع، ترکیبات (گرید)، کیفیت ساخت و برند سازنده تعیین می شود. متاسفانه ارائه قیمت ثابت در حال حاضر ممکن نیست و کارشناسان ما به صورت روزانه قیمت ها را بروز می کنند. شما می توانید با تیم فروش ماه هرمس تماس بگیرید و از آنها در مورد خرید کالای خود مشاوره بگیرید. این مشاوره کاملا رایگان است.
خرید فولادهای کربنی از ماه هرمس بسیار ساده است. تنها کافی است تا بر روی دکمه آبی بالا را در گوشی همراه خود کلیک کنید. مستقیما به کارشناس مربوطه وصل خواهید شد و می توانید فولاهای کربنی مورد نظر خود را سفارش دهید.